МӘМС пакетінде балаларға қандай медициналық көмек көрсетіледі?
2020 жыл – балалар жылы. Ел тұрғындарының шамамен 34%-ы 17 жасқа толмаған балалар. МӘМС жүйесінде 18 жасқа дейінгі балалар автоматты түрде сақтандырылатынын бәрі біле бермейді, өйткені олар үшін жарналарды мемлекет төлейді. Кішкентай қазақстандықтар қандай медициналық көмекке жүгіне алатынын туралы айта кетейік.
Стоматологиялық қызметтер
18 жасқа дейінгі балаларға стоматологиялық көмек шұғыл және жоспарлы түрде тегін көрсетіледі. Медициналық сақтандырудың стоматологиялық қызметтер пакетіне мыналар кіреді:
- тісті жансыздандыру және жұлу;
- пломба салу;
- абсцесстерді ашу;
- пульпит, периодонтитті емдеу;
- гипоплазия, флюороз кезінде тістің анатомиялық пішінін толық функционалдық қалпына келтіру;
- еріндер мен тілдердің пластикасы;
- рентгенография;
- ортодонтиялық қызметтер: жақ-бет аймағының туа біткен патологиялары және таңдайдың бөлінуі (қасқырдың аузы) болған кезде.
Стоматологиялық көмек алу үшін емханаға да, стоматологиялық клиникаға да жүгіне аласыз. Бұл ретте, стоматологиялық қызмет көрсететін клиника Қордың әлеуетті жеткізушісі тізімінде болуы маңызды.
Стоматологиялық қызметтерді жеткізушілердің тізімін Қордың fms.kz сайтынан «Медициналық қызметтерді сатып алу» – «КДҚ қызметтерін жеткізушілер» бөлімінен көруге болады (https://fms.kz/kz/zakupki/postavshchiki-kdu-uslug/).
Балалар қоспаларымен қамтамасыз ету
Бір жасқа дейінгі балалар үшін бейімделгіш құрғақ сүт қоспалар тіркелген жеріндегі емханаларда мынадай жағдайларда беріледі:
- емшектегі нәрестені асырап алу;
- анасында АИТВ инфекциясының немесе туберкулездің белсенді түрінің, жіті психикалық аурулардың, туа біткен және пайда болған жүрек ақауларының, жүрек-қантамыр жүйесінің декомпенсациясымен ілесе жүретін аурулардың, эндокриндік және аллергиялық аурулардың ауыр түрлерінің болуы;
- балада туа біткен лактаза жеткіліксіздігінің, галактоземияның, фенилкетонурияның, «үйеңкі шәрбаты» ауруының болуы;
- ананың цитостатикалық, радиоактивті, тиреоидты, психотроптық және есірткі дәрілік препараттарды қабылдауы;
- бірнеше баланың дүниеге келуі және емшек сүтінің жетіспеушілігі;
- әйелдің күндізгі оқу нысанында оқуы;
- әйелдің стационарда емделуде болуы.
Ананың жағдайына байланысты оған тек жасанды және аралас тамақтандыру тағайындалуы мүмкін. Дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету тізбесімен толығырақ мына сілтеме бойынша танысуға болады: Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 09 қаңтардағы № ҚР ДСМ-1/2020 бұйрығы.
Медициналық оңалту
Созылмалы аурулары бар балалар мен жасөспірімдер жылына екі-үш рет тұрақты медициналық оңалтудан өте алады. Бұл асқынулардың алдын алу үшін емханаларда динамикалық бақылау кезінде жасалады.
Үшінші кезеңді оңалтуды пациенттің ауруына байланысты емхананың медицина қызметкерлерінің жолдамасы бойынша емханаларда, күндізгі және тәулік бойы жұмыс істейтін стационарларда, оңалту орталықтарында және үйдегі стационарларда жүргізеді.
Сондай-ақ, оңалту кішкентай пациенттің денсаулығын қалпына келтіру үшін өткен аурудан немесе жасалған операциядан кейін тағайындалуы мүмкін.
Дәрігерлердің консультациялары және зерттеулер
Балалар МӘМ арқылы қажетті бейінді дәрігерлерден кеңес ала алады, анализдерді тапсыра алады, диагностикалық тексерулерден өте алады. Ол үшін тіркелген жері бойынша учаскелік дәрігердің/педиатрдың қабылдауына жазылып, бар симптомдар, шағымдар туралы айту қажет. Учаскелік дәрігер көрсетілімдер болған жағдайда қажетті маманға жолдама береді. Сондай-ақ, ол диагнозды нақтылау үшін кейбір зерттеулерді өзі тағайындай алады.
Дәрігерді үйге шақыру
5 жасқа дейінгі балаларға денсаулық жағдайының кез келген нашарлауы кезінде учаскелік дәрігер үйде қызмет көрсетеді.
5 жастан асқан балаларға үйге шақырған кезде оның шақыру себебіне және баланың жағдайына байланысты алғашқы медициналық-санитариялық көмек маманы-дәрігер, орта медицина қызметкері көмек көрсетеді.
Жоспарлы егу
Инфекциялық ауруларға (туберкулез, гепатит, полиомиелит, көкжөтел, дифтерия және сіреспе, B типті гемофильді инфекция, пневмококкты инфекция, қызылша, қызамық және паротит (свинка) қарсы жоспарлы профилактикалық екпелер – балаларға меншік нысанына қарамастан, тіркелген жеріндегі медициналық ұйымда тегін жүргізіледі (ҚР Үкіметінің 2020 жылғы 24 қыркүйектегі № 612 қаулысына сәйкес).
Естеріңізге сала кетейік, Қазақстанда вакцинация жүргізу мерзімі жасына сәйкес Ұлттық егу күнтізбесімен белгіленген.
Профилактикалық тексерулер
Балаларды профилактикалық тексеру жыл сайын – туғаннан бастап кәмелетке толғанға дейін жүргізіледі. Мектепке дейінгі мекемелердің тәрбиеленушілерін, мектеп оқушыларын, орта арнаулы оқу орындарының оқушыларын және 18 жасқа дейінгі студенттерді білім беру ұйымдарындағы көшпелі бригада тексереді. Мектепке дейінгі мекемелерге бармайтын балаларды тексеру емханада немесе отбасылық денсаулық орталығында жүргізіледі.
Профилактикалық қарап-тексерулердің жиілігі мен кезеңділігі Қазақстан Республикасы Министрінің 2020 жылғы 15 желтоқсандағы № ҚР ДМС-264/2020 «Мектепке дейінгі, мектеп жасындағы балаларды, сондай-ақ техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары білім беру ұйымдарының оқушыларын қоса алғанда, халықтың нысаналы топтарына профилактикалық медициналық қарап-тексерулерді жүргізу қағидаларын, көлемі мен кезеңділігін бекіту туралы» бұйрығымен белгіленген.
